Điện Biên: Phát triển đột phá, bền vững, xoá đói giảm nghèo hiệu quả

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Điện Biên, đánh giá tình hình, kết quả phát triển kinh tế - xã hội năm 2022, quý I năm 2023, đề ra phương hướng, nhiệm vụ thời gian tới và giải quyết một số kiến nghị của tỉnh Điện Biên.

Theo đó, Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi nhận, biểu dương quyết tâm, sự cố gắng, nỗ lực và kết quả đạt được của Đảng bộ, chính quyền, quân và dân tỉnh Điện Biên, với khí thế Điện Biên Phủ góp phần vào thành tựu chung của cả nước.

Thủ tướng và các đại biểu dành nhiều thời gian phân tích về tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của Điện Biên. Thủ tướng nêu rõ, tỉnh có "báu vật" Điện Biên Phủ, khả năng phát triển năng lượng tái tạo và nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc, đường biên giới với Lào và Trung Quốc dài gần 456 km gắn với thị trường tiêu thụ lớn.

Điện Biên là vùng đất cách mạng gắn với chiến thắng Điện Biên phủ "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu", một trong những đỉnh cao chói lọi trong lịch sử đấu tranh, giành độc lập của dân tộc Việt Nam. Con người Điện Biên giàu truyền thống cách mạng, đoàn kết, cần cù, đôn hậu, mến khách.

Tỉnh có diện tích tự nhiên trên 9,5 nghìn km2 (đứng thứ 9/63 địa phương trên cả nước); dân số trên 630.000 người (thứ 58/63) với 19 dân tộc anh em, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm gần 83% dân số (dân tộc Mông chiếm 38,1%, Thái chiếm 35,7%).

Tỉnh có tiềm năng phát triển nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ, du lịch đan xen. Trong đó có nhiều "thương hiệu" quốc gia, quốc tế từ lịch sử, điều kiện tự nhiên, vừa từ do chính bàn tay, khối óc của con người Điện Biên xây dựng, gìn giữ, phát triển.

Tỉnh có nguồn tài nguyên khoáng sản đa dạng, nhất là trữ lượng lớn về than và nguồn nước khoáng. Đất đai tương đối màu mỡ, diện tích đất chưa sử dụng còn lớn. Có hơn 350.000 ha rừng với nhiều loài động, thực vật đa dạng. Cánh đồng Mường Thanh rộng hơn 150 km², là cánh đồng lớn và nổi tiếng của khu vực Tây Bắc.

Nguồn nước rất phong phú với các hệ thống sông lớn (sông Hồng, sông Mã…); sông ngòi thường có độ dốc lớn, nhiều thác ghềnh, chất lượng nước tương đối cao, ít bị ô nhiễm.

Điện Biên có nhiều địa điểm du lịch thiên nhiên giàu tiềm năng, nhiều di tích lịch sử gắn với công cuộc dựng nước và giữ nước của dân tộc, văn hóa các dân tộc đặc sắc, văn hóa ẩm thực đa dạng, phong phú, nhiều sản vật địa phương nổi tiếng.

Các đại biểu cho rằng, với nhiều tiềm năng khác biệt, lợi thế so sánh, cơ hội nổi trội và nguồn lực phong phú, đa dạng, có thể nói tỉnh Điện Biên hội tụ đủ các điều kiện riêng có để phát triển nhanh, bền vững, trở thành tỉnh phát triển khá, biên giới vững chắc của vùng trung du và miền núi phía Bắc và cả nước.

Tuy nhiên, tiềm năng lớn nhưng cơ chế chính sách còn hạn hẹp; hạ tầng cứng và mềm còn khó khăn, đặc biệt là hạ tầng giao thông, viễn thông, điện, y tế, giáo dục; thu nhập bình quân đầu người chưa bằng một nửa cả nước; thu ngân sách thấp, tỷ lệ hộ nghèo cao, Thủ tướng đánh giá.

Biến tiềm lực thành nguồn lực, vươn lên mạnh mẽ bằng sức mạnh nội sinh

Về phương hướng thời gian tới, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh một số quan điểm, định hướng chỉ đạo, điều hành. Theo đó, cần quán triệt, triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết số 11-NQ/TW của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh vùng trung du và miền núi Bắc Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh. Chú trọng vận dụng sáng tạo, thực hiện đúng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và sự chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Luôn khát khao phát triển giàu có, xóa đói giảm nghèo, phát huy mạnh mẽ những tiềm năng, thế mạnh, tinh thần tự lực, tự cường. Biến nguy thành cơ, biến không thành có, biến khó thành dễ, biến không thể thành có thể. Biến di sản thành tài sản, biến tiềm lực thành nguồn lực. Vươn lên mạnh mẽ bằng sức mạnh nội sinh, đi lên từ bàn tay, khối óc, khung trời, mảnh đất, cửa khẩu của mình, không trông chờ, ỷ lại.

Bám sát thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo. Chú trọng sơ kết, tổng kết, đánh giá bài học kinh nghiệm, phát huy mô hình hay, cách làm hiệu quả, nhất là về kinh tế để tiếp tục nhân rộng, tạo sức lan tỏa. Giữ vững bản lĩnh, kiên định, kiên trì những vấn đề nguyên tắc nhưng chủ động, tích cực, linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành phù hợp tình hình thực tiễn. Xác định nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, động lực bắt nguồn từ sự đổi mới, sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân.

Là địa phương còn nhiều dư địa phát triển, nhất là về nông nghiệp, công nghiệp chế biến, du lịch văn hóa lịch sử - sinh thái, tỉnh phải hết sức chú trọng bảo đảm sự hài hòa, gắn kết giữa phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội và bảo vệ môi trường sinh thái gắn với bảo đảm quốc phòng, an ninh; không hy sinh tiến bộ, công bằng xã hội, môi trường để đổi lấy tăng trưởng kinh tế đơn thuần. Góp phần xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị, ổn định, hợp tác, cùng phát triển.

Tập trung phát triển hạ tầng có trọng tâm, trọng điểm, nhất là hạ tầng giao thông, văn hóa, giáo dục, xã hội, y tế, viễn thông, điện. Thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn. Tập trung cho 3 động lực tăng trưởng là đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu. Phát triển doanh nghiệp mạnh mẽ gắn với nâng cao năng lực cạnh tranh, tháo gỡ khó khăn về tiếp cận vốn, các dự án đầu tư, thủ tục hành chính, giảm chi phí cho doanh nghiệp. Huy động mạnh mẽ nguồn lực xã hội thông qua các hình thức hợp tác công - tư.

Tăng cường phân cấp, phân quyền gắn với phân bổ nguồn lực phù hợp, nâng cao năng lực cán bộ thực thi, cá thể hóa trách nhiệm đi đôi với kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực. Xây dựng hệ thống cơ quan hành chính trong sạch, vững mạnh, đoàn kết, thống nhất cao, liêm chính, dân chủ, hành động, hiệu quả, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ. Xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên nghiệp, trong sạch, tận tụy, vì nhân dân phục vụ.

Về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, chủ yếu trong thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu: Trước hết, cần tiếp tục xây dựng, triển khai chương trình hành động để thực hiện, cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, các nghị quyết, kết luận, chỉ đạo của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ, Nghị quyết 11-NQ/TW của Bộ Chính trị, Kế hoạch 5 năm, Chiến lược 10 năm và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV. Chuẩn bị và tổ chức tốt lễ kỷ niệm 70 năm chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ vào năm 2024.

Tỉnh cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo làm tốt công tác quy hoạch; khẩn trương hoàn thiện quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, hoàn thành trong tháng 9/2023. Chú trọng đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, nhất là hạ tầng giao thông, bảo đảm kết nối liên hoàn trong nội tỉnh, với các tỉnh trong vùng, giữa vùng với cả nước và quốc tế; đồng thời chú trọng phát triển hạ tầng số, chuyển đổi số. Tập trung hoàn thành Sân bay Điện Biên trong tháng 11/2023 và xây dựng tuyến đường kết nối các khu vực kinh tế trọng điểm thuộc vùng kinh tế động lực của tỉnh.

Tập trung xây dựng, phát huy hiệu quả các vùng động lực kinh tế của tỉnh. Cơ cấu lại sản xuất công nghiệp theo hướng giảm tỷ trọng công nghiệp khai thác, tăng tỷ trọng công nghiệp chế biến chế tạo, nhất là chế biến nông sản.

Phát triển nông, lâm nghiệp hiệu quả gắn với xây dựng nông thôn mới theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung, vùng chuyên canh, sản phẩm có giá trị kinh tế cao, ứng dụng khoa học công nghệ gắn kết với công nghiệp chế biến, nhất là những nông sản có thế mạnh, tập trung phát triển cây mắc ca, cây dược liệu. Triển khai hiệu quả Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP). Xây dựng, quảng bá thương hiệu, phát triển thương mại điện tử, thúc đẩy tiêu thụ nông sản trong nước và xuất khẩu…

Huy động tối đa mọi nguồn lực cho phát triển. Nâng cao hiệu quả thu hút và sử dụng vốn đầu tư (đặc biệt vốn FDI và hình thức đối tác công tư PPP). Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, 3 chương trình mục tiêu quốc gia; tập trung đầu tư các công trình hạ tầng giao thông kết nối, hạ tầng khu, cụm công nghiệp, hạ tầng du lịch. 

Thực hiện đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ cho các ngành, lĩnh vực mũi nhọn, có thế mạnh. 

Tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh. Thường xuyên lắng nghe, giải quyết ngay những khó khăn, vướng mắc, hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp phát triển, làm giàu chính đáng; hỗ trợ khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, vườn ươm phát triển doanh nghiệp. Cải thiện cho được chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI).

Chú trọng phát triển các lĩnh vực văn hoá, xã hội, bảo vệ môi trường, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân các dân tộc trên địa bàn tỉnh. Gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống, đặc trưng của các dân tộc và con người Điện Biên.

Tổ chức triển khai hiệu quả 3 chương trình mục tiêu quốc gia; đặc biệt chú trọng Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Hết sức quan tâm, chú ý vấn đề vệ sinh môi trường vùng nông thôn, nhất là nhà vệ sinh.

Thực hiện tốt các chính sách hỗ trợ huyện nghèo, xã nghèo, hộ nghèo, người nghèo theo tinh thần hỗ trợ cả "cần câu" và "con cá" phù hợp, để người nghèo có ý chí, khát vọng vươn lên thoát nghèo. Nâng cao chất lượng y tế, giáo dục đào tạo, nhất là đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm đối với đồng bào dân tộc, nhất là ở vùng sâu, vùng xa để giảm nghèo bền vững…

Người đứng đầu Chính phủ cũng nhấn mạnh, Điện Biên phải phát triển đột phá, nhanh, bền vững, xoá đói giảm nghèo thiết thực, hiệu quả, với khí thế 70 năm chiến thắng lịch Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu, xứng tầm thương hiệu quốc tế lớn Điện Biên Phủ và văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc.

Hải Minh