Chú trọng dạy nghề và khởi nghiệp cho phụ nữ nghèo

Theo số liệu thống kê cuối năm 2021, phụ nữ chiếm 50,2% dân số và 46,5% tỷ lệ tham gia lực lượng lao động. Tỷ lệ phụ nữ trong độ tuổi lao động ở Việt Nam lên đến 70,9%, cao hơn so với phần lớn các quốc gia trên thế giới.

Tuy nhiên, tỷ lệ lao động nữ chưa qua đào tạo của cả nước còn ở mức cao là 87,1%. Trong đó, khu vực nông thôn là 92,8% và khu vực thành thị là 71,2%. Phần lớn phụ nữ nông thôn nói chung và lao động nữ nông thôn nói riêng có trình độ văn hóa hạn chế dẫn đến tỷ lệ được đào tạo nghề thấp. Tính riêng tại vùng nông thôn, tỷ lệ lao động nam qua đào tạo là 17,1% trong khi tỷ lệ đó của nữ giới là 12,5%.

Phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ nghèo vùng sâu, vùng xa bị hạn chế trong tiếp cận dịch vụ an sinh xã hội và áp lực gánh vác các trách nhiệm với gia đình. Đây là nhóm yếu thế trên thị trường lao động, với tỷ lệ thất nghiệp cao hơn bình quân chung của cả nước, việc làm bấp bênh, thu nhập thấp. Do đó đã tác động rất nhiều đến cuộc sống gia đình, cơ hội phát triển nghề nghiệp và tạo ra bất bình đẳng đối với lao động nữ.

Để tạo ra cơ hội việc làm cho phụ nữ, trước hết phải đào tạo nghề cho họ. Đây chính là chìa khóa để phụ nữ mở được cánh cửa việc làm, có thu nhập, tự đảm bảo cuộc sống, có cơ hội phát triển bản thân và thoát nghèo.

Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Nam Định là một trong những đơn vị tiên phong khi có nhiều hoạt động thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả trong đào tạo nghề và giới thiệu việc làm cho lao động nữ, đặc biệt là phụ nữ nông thôn và phụ nữ nghèo. 

Theo đó, hàng năm, Trung tâm Dạy nghề Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh tổ chức các lớp dạy nghề cho phụ nữ. Hội Liên hiệp Phụ nữ các huyện, thành phố thường xuyên chỉ đạo cơ sở tổ chức tuyên truyền, khảo sát nhu cầu học nghề của lao động nữ tại địa phương; chủ động xây dựng kế hoạch, mở lớp dạy nghề phù hợp với từng đối tượng.

Các cấp Hội phối hợp với các ngành, các cấp đẩy mạnh công tác đào tạo nghề, giới thiệu việc làm cho lao động nữ thông qua các hoạt động tập huấn nâng cao năng lực quản lý điều hành hợp tác xã, tổ hợp tác cho phụ nữ và xây dựng các mô hình tổ liên kết, tổ sản xuất, kinh doanh, tổ hợp tác, hợp tác xã, kinh doanh dịch vụ…

Hoạt động dạy nghề luôn hướng về cơ sở, hướng tới nhiều đối tượng phụ nữ khác nhau như lao động nông thôn, lao động thuộc diện hộ nghèo, phụ nữ khuyết tật… Trong đó có nhiều lớp dạy nghề miễn phí, tạo điều kiện cho phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn được tiếp cận với kỹ năng nghề nghiệp, từ đó lựa chọn cho mình một nghề phù hợp với bản thân và điều kiện gia đình.

Hàng năm, các cấp Hội đã tổ chức hàng trăm lớp dạy nghề truyền thống, dạy nghề mới về kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi, may công nghiệp, đan mây tre xuất khẩu, thêu ren, thêu túi kim sa, móc hộp sợi xuất khẩu… cho hàng nghìn lượt lao động nữ nông thôn. Qua các lớp dạy nghề, học viên được tiếp cận, thực hành kiến thức khoa học kỹ thuật mới áp dụng vào sản xuất, chăn nuôi; nắm vững các biện pháp phòng, tránh dịch bệnh cho gia súc, gia cầm; cách tổ chức mô hình kinh tế hợp lý, từ đó phát triển sản xuất, kinh doanh hiệu quả hơn.

Cùng với hoạt động dạy nghề, các cấp Hội Phụ nữ còn phối hợp với ngành chức năng tổ chức tư vấn, hỗ trợ thành lập nhiều mô hình hợp tác, tổ phụ nữ liên kết phát triển sản xuất, tạo thêm nhiều cơ hội việc làm cho hội viên phụ nữ. 

Điển hình như Hội Liên hiệp Phụ nữ quận Gò Vấp (TP Hồ Chí Minh) đang tổ chức nhiều hoạt động dạy nghề, hướng nghiệp miễn phí cho chị em phụ nữ trên địa bàn, nhằm góp phần đào tạo việc làm, giúp nhiều chị em có công việc, ổn định cuộc sống, vươn lên thoát nghèo.

Hàng tuần, Câu lạc bộ Dạy nghề thuộc Hội Liên hiệp Phụ nữ quận Gò Vấp phối hợp với Trung tâm Dạy nghề tổ chức các lớp học dạy nấu ăn miễn phí, dạy làm bánh, các món tráng miệng, pha chế đồ uống dành cho học viên là cán bộ, hội viên, phụ nữ trên địa bàn, với trang thiết bị, cơ sở vật chất được đầu tư hiện đại.

Được biết, thời gian tới Hội sẽ tiếp tục liên kết với các doanh nghiệp, đơn vị tổ chức hướng nghiệp và dạy nghề cho chị em phụ nữ khó khăn trên địa bàn quận. Đồng thời chú trọng đa dạng hóa các hình thức dạy nghề phù hợp với khả năng, trình độ của từng chị em.

Khi phụ nữ bắt đầu có ý định kinh doanh, Hội sẽ hỗ trợ vốn, tư vấn mặt bằng phù hợp. Sau mỗi khóa học, không ít phụ nữ tìm được hướng đi mới phù hợp với năng lực, áp dụng vào việc phát triển kinh tế gia đình có hiệu quả.   

Phó trưởng Ban Hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam Phạm Thị Thanh cho biết, trong khuôn khổ Chương trình mục tiêu quốc gia, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam được giao thực hiện một số nội dung liên quan đến giáo dục nghề nghiệp trong phạm vi Tiểu dự án 1 "Phát triển giáo dục nghề nghiệp vùng nghèo, vùng khó khăn về quy mô và chất lượng đào tạo; hỗ trợ đào tạo nghề cho người nghèo, người dân sinh sống trên địa bàn tỉnh có huyện nghèo, gắn kết chặt chẽ giáo dục nghề nghiệp với tạo việc làm, sinh kế bền vững, tăng thu nhập và nâng cao chất lượng cuộc sống" thuộc Dự án 4 "Phát triển giáo dục nghề nghiệp, việc làm bền vững". 

Vì vậy, việc nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của học nghề, cơ hội được học nghề cho phụ nữ và người dân tại các địa phương thông qua các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về đào tạo nghề hiện nay có vai trò rất quan trọng.

Nguyễn Thảo, Ngọc Quý, Minh Thúy