Đưa lúa nước lên bản giúp người Mày xoá đói, giảm nghèo

Trước đây, đồng bào dân tộc Mày ở bản K. Ai, xã Dân Hóa, huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình đói ăn quanh năm vì chủ yếu dựa vào săn bắt, hái lượm, đốt rừng làm rẫy.

Hiểu được sự vất vả của bà con, năm 2011, Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Bình đã quyết định làm thí điểm mô hình trồng lúa nước. Ngay vụ đầu tiên, lúa đã cho năng suất cao. Căn cứ vào kết quả đó, Bộ đội Biên phòng đã tham mưu cho UBND tỉnh xây dựng mô hình phát triển kinh tế - xã hội, giúp dân bản K. Ai vươn lên.

Với quan điểm giúp đồng bào “cần câu” thay vì cho “con cá”, năm 2013, Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Bình đã triển khai dự án trồng lúa nước tại bản K. Ai với diện tích 5ha. 

Những ngày đầu, Bộ đội Biên phòng đã hướng dẫn từ cách cày đất, ngâm ủ hạt giống, cách chăm bón để cây lúa tốt tươi. Nhờ được chăm sóc đúng kỹ thuật nên năng suất lúa cao, không hề thua kém so với nhiều địa phương trồng lúa ở đồng bằng. Vụ hè thu năm nay, cánh đồng lúa nước trên bản K. Ai cho năng suất 3,5 tấn/ha. 

Đây là vụ mùa đánh dấu mốc sự kiện 10 năm hình thành ruộng lúa nước bản K. Ai. Trải qua 20 vụ mùa, từ chỗ được cầm tay chỉ việc, đến nay đồng bào Mày ở bản K. Ai đều tự tay làm lấy. 

Mỗi năm 2 vụ lúa, năng suất trung bình gần 4 tấn/ha đã giúp cho 138 hộ với trên 708 khẩu bảo đảm nguồn lương thực, chuyện đói ăn, đứt bữa đã lùi xa theo quá khứ. Ngoài gạo đủ ăn quanh năm, bà con còn để dự trữ và chăn nuôi gia súc. 

Sau 10 năm với những gian nan, vất vả, nhiều lúc tưởng chừng phải bỏ cuộc bởi điều kiện khí hậu khắc nghiệt, địa hình đồi núi, nước ruộng khan hiếm, đặc biệt là hiểu biết hạn chế của đồng bào về cây lúa nước, giờ đây đồng bào đã tự giác xuống đồng, cơ bản nắm được quy trình làm lúa nước, nhất là biết quý trọng hạt gạo do chính mồ hôi, công sức mình bỏ ra.

Theo ông Hồ Hùng, Trưởng bản K. Ai thì hiện nay, không chỉ biết trồng lúa nước, các hộ ở bản còn biết làm kinh tế, bước đầu tạo được nguồn thu để trang trải cho cuộc sống của mình. 

“Dù chưa hết khó khăn nhưng chúng tôi đã nhận thức được chỉ có tự tạo lập thì cuộc sống mới ổn định, chứ không thể trông chờ mãi vào sự hỗ trợ của Nhà nước”, ông Hùng nói.

Mô hình lúa nước 2 vụ/năm ở bản K. Ai được Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Bình xây dựng có diện tích lớn nhất trong số các mô hình lúa nước do Bộ đội Biên phòng tỉnh triển khai suốt dọc dải biên giới phía Tây của tỉnh. 

Để giúp bà con tự giác và chủ động làm quen với việc canh tác lúa nước, từ năm 2016, Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Cha Lo đã tiến hành chia tách ruộng giao cho các hộ.

Những mùa vàng ở K. Ai đã góp phần giúp đồng bào vươn lên thoát nghèo. K. Ai đang đổi thay từng ngày trong hành trình xóa đói, giảm nghèo bằng chính đôi tay của người dân và mồ hôi của người lính biên phòng.

Việc Bộ đội Biên phòng giúp đồng bào tạo ra bước chuyển đổi từ “cắt, đốt, cốt, trỉa” sang trồng lúa nước, góp phần định canh, định cư, ổn định bền vững và còn có ý nghĩa về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội đối với địa phương. Đây cũng là cách làm hiệu quả chung tay xây dựng nông thôn mới. 

Những bông lúa chín vàng “cúi đầu” trĩu nặng hạt là món quà vô giá đối với đồng bào tộc người Mày, người Rục, người Vân Kiều ở miền núi Quảng Bình. Ý nghĩa thiêng liêng hơn nữa là hạt gạo thơm đã được làm ra từ chính những tâm huyết, giọt mồ hôi của tình đoàn kết quân dân, sự gắn bó thủy chung giữa người lính Biên phòng và các đồng bào dân tộc ít người sinh sống trên dãy Trường Sơn hùng vĩ.

Hải Sâm