Khởi nghiệp từ nguồn dược liệu núi rừng

Gìn giữ và nâng tầm các sản phẩm dược liệu truyền thống vươn ra thị trường thế giới, chị Hồ Thị Mười (huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam) đã nỗ lực thành lập cơ sở sản xuất và tham gia dự án cộng đồng nhằm tạo công ăn việc làm, giúp người dân vùng cao thoát nghèo. 

Nâng tầm sản vật địa phương

Là người con dân tộc Ca Dong nơi đỉnh Ngọc Linh hùng vĩ, sau khi tốt nghiệp ngành nông nghiệp, chị Hồ Thị Mười trở về địa phương công tác tại Trung tâm Kỹ thuật nông nghiệp. Chị hiểu rất rõ giá trị của các loại thảo mộc, dược liệu ở rừng núi của đồng bào mình. Tuy nhiên, do chưa có thương hiệu, thị trường đầu ra không ổn định, giá cả bấp bênh nên nhiều loại dược liệu quý vẫn chưa được khai thác hết tiềm năng, giá trị. 

Trước thực tế đó, năm 2011, chị Mười đã quyết tâm đứng ra tổ chức kết nối đưa sản phẩm của đồng bào miền núi đến với thị trường miền xuôi. Theo đó, cơ sở kinh doanh dược liệu Mười Cường ra đời. Chị bắt đầu thu gom mua bán lại các sản phẩm thô của người dân bản địa và ý tưởng khởi nghiệp của chị ra đời từ đó.

Để có vốn kinh doanh, chị Mười vay ngân hàng 100 triệu đồng để chế biến các sản phẩm như cao sâm nam, rượu sâm Ngọc Linh, rượu sâm nam, rượu sâm các loại từ dược liệu và các dòng trà thô như giảo cổ lam, chè dây, rau má, chuối hột khô... giúp người tiêu dùng dể dàng lựa chọn các sản phẩm phù hợp làm quà. Có những loại dược liệu quý như sâm Ngọc Linh, chị Mười bảo quản và kinh doanh theo kiểu nguyên liệu tươi, tùy theo yêu cầu khách hàng mà chế biến thành sản phẩm.

Sau thời gian quyết tâm, nỗ lực nghiên cứu, tìm kiếm thị trường, số lượng hàng của chị bán ra tăng dần, theo hình thức vừa bán sỉ vừa bán lẻ. Đặc biệt, bắt đầu từ tháng 6/2017, huyện Nam Trà My có phiên chợ Sâm núi Ngọc Linh từ ngày 1 đến ngày 3 hằng tháng, dược liệu và nông sản đặc trưng của chị Mười đã thu hút được số lượng người mua khá lớn.

Chị Mười chia sẻ: "Trước đây, huyện Nam Trà My chưa hình thành nhiều cơ sở kinh doanh, buôn bán các mặt hàng nông sản, dược liệu, sâm Ngọc Linh như bây giờ. Hầu hết các hộ buôn bán nhỏ lẻ phục vụ nhu cầu người dân trong huyện. Nhận thấy các loại dược liệu tự nhiên tốt cho sức khỏe, tôi quyết định mở rộng kinh doanh và quảng bá các mặt hàng dược liệu địa phương đến khắp mọi miền”. 

Mang sản phẩm ra thế giới

Người phụ nữ dân tộc Ca Dong này đã lan tỏa tinh thần quyết tâm khởi nghiệp và mạnh dạn ứng dụng khoa học, công nghệ trong sản xuất, kinh doanh. Chị Mười đã mạnh dạn xây dựng sản phẩm độc quyền, mang thương hiệu của núi rừng Nam Trà My là “Trà giảo cổ lam”. Hiện sản phẩm đạt 3 sao theo Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) của tỉnh Quảng Nam.

Tháng 3/2018, chị Mười được mời tham gia Hội chợ giới thiệu sản phẩm - dịch vụ chất lượng cao ASEAN tại Singapore. Tại đây, cơ sở sản xuất chị Mười được Ủy ban Tổ chức đánh giá và truyền thông về sản phẩm dịch vụ chất lượng cao. Cũng từ đó, thương hiệu và uy tín của cơ sở Mười Cường ngày càng được nhiều người biết tới.

Năm 2019, chị Mười thành lập thêm Hợp tác xã Cộng đồng dược liệu Sâm Ngọc Linh. Theo đó, chị đã xây dựng một vài dự án cùng cộng đồng phát triển, ưu tiên để một số hộ khó khăn nhất tham gia là thành viên của Hợp tác xã. Để mở rộng thêm hoạt động kinh doanh, chị Mười vay thêm 400 triệu đồng, đầu tư mua máy sấy, máy đóng gói, máy hút chân không, máy thái lát dược liệu và dụng cụ in ấn bao bì nhãn mác. Hiện cơ sở sản xuất Mười Cường và Hợp tác xã Cộng đồng dược liệu Sâm Ngọc Linh có 10 công nhân người dân tộc thiểu số làm việc thường xuyên; 15 hộ liên kết chuỗi, 8 hộ tổ hợp tác. Tổng doanh thu hằng năm đạt từ trên dưới 1 tỷ đồng/năm.

“Hiện tại, tôi đang xây dựng một số dự án cùng cộng đồng phát triển; lấy những hộ khó khăn nhất cùng tham gia là thành viên hợp tác xã, hoạt động trên tinh thần tất cả thành viên tự bỏ công sức vào làm thay vì góp vốn. Hy vọng phương án này sẽ giúp các hộ khó khăn vươn lên trong cuộc sống và thoát nghèo bền vững”, chị Mười tâm sự.

12 năm nay, chị Hồ Thị Mười đã lặn lội đến từng nhà để thu mua nông sản, dược liệu của bà con, rồi mày mò chế biến tìm đầu ra cho sản phẩm. Nhờ đó, nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số có thêm thu nhập, thoát nghèo. Mong muốn mang sản phẩm của đồng bào đi xa, giới thiệu cho người dân cả nước và thế giới biết về giá trị của dược liệu Nam Trà My là động lực để chị Mười không ngừng nghiên cứu, sáng tạo thêm nhiều sản phẩm mới. 

Văn Quý, Hoàng Giang, Bích Hạnh