Tỉnh Lào Cai có dân số trên 76 vạn người với 25 dân tộc anh em cùng chung sống, đồng bào các dân tộc thiểu số chiếm 64,1% tổng số dân.
Lào Cai luôn được đánh giá là tỉnh tiên phong trong nỗ lực thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói, giảm nghèo và không ngừng nâng cao đời sống người dân, chú trọng đến đồng bào dân tộc thiểu số.
Theo thống kê, trên địa bàn tỉnh Lào Cai hiện có khoảng 850 loài cây thuốc, trong đó có 70 loài cây thuốc quý hiếm thuộc diện bảo tồn. Đặc biệt, Lào Cai có nhiều loài quý hiếm có giá trị y dược rất cao, là thành phần chính để sản xuất các loại biệt dược như sâm Hoàng Liên, bình vôi, tam thất, chè dây, giảo cổ lam, thất diệp nhất chi hoa, đỗ trọng,…
Tỉnh Lào Cai cũng đang từng bước hình thành vùng sản xuất dược liệu tập trung gắn với ứng dụng các biện pháp kỹ thuật. Hiện có 210 ha với 13 loại cây dược liệu trồng được Bộ Y tế đánh giá công nhận đạt các nguyên tắc, tiêu chuẩn thực hành tốt nuôi trồng, thu hái dược liệu và các nguyên tắc, tiêu chuẩn khai thác dược liệu tự nhiên GACP. Giá trị thu nhập bình quân từ sản xuất cây dược liệu đạt 120 - 150 triệu/ha, hiệu quả kinh tế cao gấp 4 - 5 lần so với sản xuất lương thực.
Theo một nghiên cứu về sử dụng loài cây thuốc và kiến thức bản địa của dân tộc Mông và Dao tại Sa Pa cho thấy, thực vật được sử dụng làm thuốc trên 116 loài cây có 52 loài cây sử dụng ở dân tộc Dao, 54 loài cây sử dụng trong nhóm dân tộc Mông, 11 loài cây sử dụng chung trong cả 2 nhóm dân tộc.
Đồng bào dân tộc Mông sử dụng 21 bài thuốc và Dao sử dụng 18 bài thuốc chữa bệnh, hầu hết bài thuốc chữa bệnh của các nhóm dân tộc này tập trung vào bệnh đau nhức xương khớp, phụ nữ sau sinh, bệnh mẩn ngứa, lợi tiểu. Các bệnh hiếm gặp hơn như gan, rắn cắn, hô hấp, tim mạch cũng được đồng bào sử dụng cây thuốc để chữa trị.
Kinh nghiệm chữa bệnh của ông lang, bà mế cũng có nét đặc trưng, góp phần duy trì tri thức bản địa từ đời này qua đời khác của đồng bào dân tộc ở Sa Pa, Lào Cai. Mỗi dân tộc nơi đây lưu giữ nhưng nét riêng về tri thức và kinh nghiệm trong việc sử dụng loài thực vật ở rừng để chữa bệnh.
Nhiều bài thuốc của các đồng bào dân tộc thiểu số Lào Cai ngày càng trở nên phổ biến nhờ hiệu quả cao. Đặc biệt, một số bài thuốc của người Dao đỏ đã phát hiện ra hàng chục biệt dược, trong tổng số hơn 100 loài cây thuốc quý mà người Dao đỏ đã tìm thấy từ trong cuộc sống gắn bó với rừng.
Có những bài thuốc chữa bệnh hữu hiệu, như việc kết hợp giữa cây hoàng liên chân gà, thất diệp nhất chi hoa với cây tống quá sủ, giảo cổ lam... để chữa các bệnh trước và sau khi sinh cho phụ nữ và trẻ sơ sinh; trong đó có bài thuốc tắm người Dao rất được ưa chuộng.
Hơn 10 năm nay, cây atiso được nông dân thị xã Sa Pa trồng theo hợp đồng tiêu thụ sản phẩm. Lá được bán với giá 2.300 đồng/kg cho doanh nghiệp liên kết để nấu cao; phần củ, hoa và thân bán ra thị trường vào cuối vụ thu hoạch. Trồng atiso đã giúp nhiều gia đình đồng bào dân tộc thiểu số ở đây có thu nhập khoảng 120 triệu đồng/năm, trong khi vẫn với diện tích đất đó trước đây trồng ngô, thu nhập chỉ hơn chục triệu đồng
Khánh Vy
.svg){kind=icon}
